Ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα φαινόμενο που πάντα υπήρχε αλλά πλέον έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις γιατί απλά κοινωνική ευαισθητοποίηση και οι γνώσεις μας είναι πολύ πιο μεγάλες πάνω σε αυτό το θέμα. Είναι μια τρομακτική εμπειρία για ένα παιδί που το βιώνει είτε σαν θύτης είτε σαν θύμα και παίζει καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση της προσωπικότητας του και στην εξέλιξη της ενήλικης ζωής του. Υπάρχουν διάφορες κατηγοριοποιήσεις του σχολικού εκφοβισμού (school bullying), ανάλογα με το μέσο που χρησιμοποιείται, την παρατηρούμενη συμπεριφορά ή τις επιπτώσεις που έχει στο άτομο που το λαμβάνει. Εδώ θα εξετάσουμε κάποιες από τις πιο βασικές κατηγορίες.  

Οι παρακάτω κατηγορίες δεν είναι αμοιβαία αποκλειόμενες και δεν είναι πάντα ξεκάθαρες. Για παράδειγμα, ένα παιδί μπορεί να λάβει ταυτόχρονα σωματικό, κοινωνικό και συναισθηματικό bullying. 

Σωματική Βία 

Το bullying μέσω σωματικής βίας είναι ίσως το πιο εύκολο να παρατηρηθεί από το θύμα και άλλους μάρτυρες. Οι συμπεριφορές συχνά συμπεριλαμβάνουν οποιουδήποτε είδους φυσικά επιθετική συμπεριφορά, όπως: 

• Σπρώξιμο 
• Κλωτσιά, μπουνιά, σφαλιάρα 
• Δάγκωμα 
• Τσίμπημα 
• Χτύπημα 

Λεκτική Βία 

Το bullying μέσω λεκτικής βίας αφορά την χρήση λόγου με πρόθεση τον εκφοβισμό και συμπεριλαμβάνει πράξεις όπως: 

• Η εξύβριση 
• Η χρήση κοροϊδευτικών ονομάτων και λέξεων (π.χ. παρατσούκλια) 
• Η διάδοση ψευδών φημών 
• Το κουτσομπολιό 
• Ο εκβιασμός 
• Οι απειλές 
• Τα υποτιμητικά σχόλια 
• Τα πειράγματα, αστεία και ειρωνικά σχόλια 

Συναισθηματική Βία 

Το Bullying μέσω συναισθηματικής βίας αναφέρεται στον συναισθηματικό εκφοβισμό ενός ατόμου, μέσω των παρακάτω συμπεριφορών: 

• Απειλητικές πράξεις ή σχόλια 
• Προσβλητικές πράξεις ή σχόλια 
• Εξευτελισμός 
• Προσβλητικές ή απειλητικές χειρονομίες 
• Χειριστικές συμπεριφορές 
• Πατρονάρισμα 
• Εξαναγκασμός και έλεγχος συμπεριφοράς 
• Υποτίμηση 
• Η επιθετική κριτική 

Κοινωνική Βία 

Το bullying μέσω κοινωνικής βίας έχει σκοπό την πρόκληση βλάβης στις κοινωνικές σχέσεις και συναναστροφές του ατόμου. Συχνά χρησιμοποιεί μεθόδους λεκτικού και συναισθηματικού bullying. Κάποια παραδείγματα συμπεριλαμβάνουν: 

• Κοινωνική απομόνωση 
• Εξαθλίωση 
• Παραμέληση 
• Αποκλεισμός από μία ομάδα 

Σεξουαλική Βία 

Το bullying μέσω σεξουαλικής βίας αναφέρεται στην άσκηση δύναμης και βίας με στόχο τη σεξουαλική συναναστροφή ή την χρήση του ατόμου με σεξουαλικές προθέσεις. Κάποιες κοινές συμπεριφορές συμπεριλαμβάνουν: 

• Μη επιθυμητή σωματική επαφή 
• Ακατάλληλο άγγιγμα 
• Κακοποιητικά σχόλια σεξουαλικής φύσεως 
• Ομοφοβική κακοποίηση 
• Έκθεση σε πορνογραφικό υλικό 

Ηλεκτρονική Βία (Cyber Bullying) 

Τέλος, το cyber bullying είναι bullying που πραγματοποιείται διαδικτυακά. Μπορεί να ανήκει σε οποιαδήποτε από τις παραπάνω κατηγορίες. Σε αντίθεση με το bullying που γίνεται στο φυσικό μας περιβάλλον, το cyber bullying μπορεί να μας ακολουθεί παντού, όσο έχουμε πρόσβαση στις ηλεκτρονικές μας συσκευές και το διαδίκτυο. Κάποιες μέθοδοι ηλεκτρονικής βίας συμπεριλαμβάνουν: 

• Απειλητικά, υβριστικά ή κακοποιητικά μηνύματα 
• Δημιουργία ή κοινοποίηση προσβλητικών και ντροπιαστικών φωτογραφιών, μηνυμάτων ή βίντεο 
• Αποκλεισμός και απομόνωση από ομάδες συνομιλίας, ηλεκτρονικά παιχνίδια και άλλα γκρουπ 
• Ενθάρρυνση αυτοτραυματικών και αυτοκτονικών συμπεριφορών 
• Σεξουαλικά μηνύματα, φωτογραφίες ή βίντεο (sexting) 
• Βομβαρδισμός ενοχλητικών και κακοπροαίρετων μηνυμάτων σε social media, chat rooms παιχνιδιών και άλλες διόδους επικοινωνίας (trolling) 
• Χακάρισμα προσωπικών λογαριασμών ή δημιουργία ψεύτικων λογαριασμών 

Το λεκτικό, συναισθηματικό και κοινωνικό bullying είναι συχνά οι πιο έμμεσες μορφές bullying και είναι δυσκολότερο για το θύμα να τις αντιληφθεί και να τις καταγγείλει. 

Το ρατσιστικό, σεξουαλικό, ομοφοβικό bullying και το bullying εστιασμένο στην αναπηρία αποτελούν εγκλήματα μίσους και διώκονται ποινικά. 

Βέβαια η ανάπτυξη της επιστήμης μας έχει εφοδιάσει με εργαλεία όπου μπορούμε με μεγάλη ασφάλεια να διακρίνουμε αν το παιδί μας μπορεί ή είναι ήδη θύτης ή θύμα του σχολικού εκφοβισμού με σκοπό την πρόληψη του (Defender test – https://edusol.gr/epagelmatikos/)